last words...

Onze satelliet is goed aan zijn reis begonnen. Gisteren werd al bekend dat het grondstation contact had kunnen maken en dat de injectie van de raket in zijn orbit nagenoeg perfect was. Vandaag vindt al een eerste maneuvre plaats om de koers richting het eindpunt (lagrange punt L2) te corrigeren. Dit geheel zoals gepland. 

Op HERSCHEL zit er een kleine camera aan de onderkant die tijdens de separatie van de raket een 20-tal foto's neemt in 20 seconden tijd. Dit is vooral om te kunnen zien of de separatie goed is gegaan en of met PLANCK alles is orde is. Hieronder staat het resultaat dat gisteren nog naar de grond werd gestuurd (ook te zien op ESA website).

Ook nog een mooie foto-animatie staat hieronder, waarop je 3 bewegende lichtpuntjes ziet. HERSCHEL, PLANCK en de sylda.

Terwijl HERSCHEL goed aan zijn reis is begonnen, is mijn reis voorbij. Ik begon zo'n 5 jaar geleden op HERSCHEL te werken. Toen nog als een onervaren, pas afgestudeerd ingenieurtje. Tijdens dit project (en ook tijdens de 2 jaar dat ik voor de PROBA-2 satelliet werktte), heb ik ontzettend veel geleerd, zeker niet alleen op professioneel vlak. Voor mij was het, het realiseren van een droom. Ik kan er nog altijd niet bij dat de satelliet waar ik elke dag mee bezig was en ik op ieder moment kan aanraken, nu voorgoed rondzweeft, diep de ruimte in. 

We werden daarnet nog even allemaal samen geroepen voor een korte vergadering. Iedereen werd bedankt en er werden nog enkele woordjes "geplaceerd". Onze Astrium baas zei het volgende: "We hebben de voorbije jaren continue aan de limiet gewerkt. We hebben een satelliet afgeleverd die de limieten raakt van wat er op dit moment technisch/wetenschappelijk mogelijk is. Daarnaast hebben we ook de limieten bereikt op menselijk vlak. Velen in het team hebben maanden, zelfs jaren in het buitenland gewerkt. Een project als dit beheerst je hele leven en dat van je familie. Vakanties worden verschoven, familie en vrienden worden gemist, alles staat in het teken van het project. Met de feilloze lancering komt er nu een succesvol einde aan dit alles... tijd om terug naar huis te gaan!"

Hij heeft absoluut gelijk... het is tijd om naar huis te gaan. Mijn fantastisch vrouwke en kindjes hebben mede mogelijk gemaakt dat ik dit allemaal kon meemaken, al was het zeker niet altijd gemakkelijk. Net zoals ik deze lancering nooit zal vergeten, zal ik ook hen voor altijd dankbaar zijn. Ook nen dikke dankjewel aan ons moeder en ons vader om me te kunnen laten studeren voor ruimtevaart ingenieur, al vreesde ons mama waarschijnlijk toen al, dat dit betekende, dat Belgie soms te klein zal blijken te zijn.

Mijn blog blijft nog wel even online staan, maar ik denk niet dat ik nog veel kan vertellen. Ik was heel blij om zoveel bezoekers te krijgen. Uit de vele reacties blijkt dat mensen het echt wel interessant vonden. Bedankt aan alle lezers en trouwe volgers en tot op het volgende project!

LAUNCH!!!!!!!!!!!!

Net gehoord dat HERSCHEL alive and kicking is na lancering en aan zijn lange reis is begonnen. Alle systemen zijn ok en ook het cryogeen systeem is de lancering perfect doorgekomen.

Mission accomplished...

Voor de liefhebbers, hieronder nog eens de beelden van de lancering.

Launch!!!!!!!!!!!!!!!!

Veel zweet, klamme handen en tranen van ontroering! HERSCHEL is goed vertrokken...

Godspeed HERSCHEL!

H0 - 4

Nog 4 uur... Op dit moment HERSCHEL all systems go!

Starting final configution...

Minder dan 24 uur...

Het is vandaag weeral een dag geweest om niet snel te vergeten. Onze Ariane 5 raket werd uit zijn huisje gehaald en naar het lanceerplatform gebracht. Een fantastisch zicht. De vreugde van het moment werd wel een beetje overschaduwd door nieuws uit Australie... Daar zou een ground station problemen hebben en dit zou wel eens een blocking point kunnen zijn voor onze lancering. Zoals dat veel gebeurd werd het nieuws nogal opgeblazen en was er een uurtje of 2 later al geen wolkje meer aan de lucht. In Australie zijn ze ook klaar!

 

Tijdens deze laatste uren is er nog vanalles te doen en ik word toch ook wel een beetje zenuwachtig... Ik kan dus veel meer vertellen, maar de foto's vertellen het verhaal vanzelf...

En dan nog een laatste, zeer indrukwekkende foto genomen door een collega in de BAF. Het laat heel goed zien hoeveel materiaal er gisteren nog nodig was om de satelliet in de juiste configuratie te krijgen voor de lancering.

En nu allemaal duimen voor morgen... en laat die kaarsjes ook maar branden!

Touching the edge

Nog een kleine extra post tussendoor. Voor het jaar van de astronomie heeft ESA een planetarium film gemaakt, waarin HERSCHEL en PLANCK een hoofdrol spelen. Het beeld wordt dan geprojecteerd op een halve bol boven de kijker. Je kan hem niet in Belgie zien, maar ik heb toch een kort demo fragmentje gevonden. Niet alles is even realistisch... Gewoon leuk om eens te bekijken...

Er zijn maar weinig Belgen die meewerken aan HERSCHEL, hier in Kourou ben ik de enige in het satelliet team. Maar aan PACS, 1 van de 3 wetenschappelijke instrumenten werken wel enkele ontzettend slimme wetenschappers van Leuven mee. Ik vond dit filmpje op youtube over het PACS instrument... ik denk ergens in het midden van het filmpje een leuvenaar op te merken...

http://www.youtube.com/watch?v=IP3Hj7sjL5s

Veel nederlanders werken mee aan HIFI, het 2de wetenschappelijke instrument. Het werd gebouwd door SRON in Groningen en Utrecht. Mooi filmpjes via volgende link:

http://www.youtube.com/watch?v=9eM55M5DANo

http://www.youtube.com/watch?v=mBBBY3dq0bM

Van het derde instrument, SPIRE, vond ik helaas geen filmpje.

All systems go...

Gisteren veel foto's en filmpjes, vandaag een korter berichtje.

Alles gaat goed met HERSCHEL en PLANCK. De raket wordt verder voorbereid op de lancering donderdag. Vanmorgen was er een team foto voor het gebouw van de lanceerautoriteiten. Na de 1ste maand was het team sterk gekrompen, voor de lancering zijn er weer heel wat meer mensen. Al zijn er ook wel veel die vooral komen kijken naar de lancering... Ze hebben het verdiend!

Ik werd gisteren ook vriendelijk gevraagd om uit te checken uit mijn hotel, tesamen met nog 3 andere team-leden die daar verblijven... reden: VIPs. Ik beloof hierbij plechtig dat, als ik ooit invloed heb op zulke beslissingen, ik er alles aan zal doen, dat de mensen die het echte werk doen altijd voorrang krijgen. De -naar verluidt- 2 vliegtuigen vol VIPs kunnen ook in Cayenne slapen en gezellig met z'n allen een uurtje op de bus zitten.

Morgenvroeg tussen 8 en 9 uur lokale tijd vindt de roll-out plaats. Dit is het verplaatsen van de raket naar het lanceerplatform. In 1 van mijn eerste berichten op deze blog vertelde ik al over de roll-out van V187, de vorige raket die gelanceerd werd. Voor de mensen die later mijn blog zijn beginnen volgen is hieronder een link naar die dag... maar vooral naar de dag erna, met een filmpje van de lancering.

http://stijninkourou.blogspot.com/2009/02/woensdag-11-februari-2009-roll-out.html

http://stijninkourou.blogspot.com/2009/02/donderdagavond-12-februari-2009.html

Tijdens de roll-out blijft HERSCHEL aanstaan. Dit betekent dat niet iedereen zal kunnen gaan kijken. Vooral het functionele team, waar ik van deel uitmaak, zal het spacecraft blijven monitoren vanachter onze computers. We zullen wel een rotatiesysteem afspreken zodat iedereen het toch kan gaan bekijken.

De lancering is in Belgie -geheel onterecht natuurlijk ;-)- niet rechtsstreeks op de televisie te zien. Misschien dat onze Kobe iets kan regelen, maar ik vrees ervoor. Op de volgende link kan je het zeker zien:

http://www.videocorner.tv/videocorner2/live_flv/index.php?langue=en

Waarschijnlijk is er ook een broadcast via ESA. Die link is er nog niet, maar komt waarschijnlijk op de volgende site:

http://www.esa.int/esaSC/SEMVW10YDUF_index_0.html

Ondertussen begint het wel serieus te kriebelen... nog 2 dagen! Lancering is voorzien nu donderdag, 14 mei 2009 om 10u12 lokale tijd. Dit betekent 15u12 in Belgie. Mocht er een probleem zijn, dan kan de lancering worden uitgesteld tot ten laatste 16u08 (Belgische tijd), daarna sluit ons lanceerwindow. Als het op donderdag niet lukt, is er een lanceerwindow op het zelfde tijdstip op vrijdag.

Laatste Dagen

Eerst en vooral het beloofde filmpje over de montage van HERSCHEL op de raket...

Ik ben vandaag vrij... niks te doen... 

Maar wat ga ik een hele dag op mijn hotelkamer zitten doen, als we nog maar 2,5 dagen voor de lancering zijn. Het is deze laatste dagen veel te spannend, dus ik zit hier weer gezellig achter ons testsysteem. Er gebeurd vandaag echter niet zo heel veel. De satelliet zit veilig onder de fairing en wordt gekoeld vanbinnen en vanbuiten om alle systemen klaar te houden voor de lancering. De meeste activiteiten zijn vooral aan de raket zelf vandaag en daar hebben wij weinig mee te maken.

Gisterenavond, na het plaatsen van de fairing moest ik nog even in de BAF zijn om te kijken of onze cryo specialisten alle data hebben. Het was weer een mooi gezicht... Die lift naar boven! Met de fairing bovenop de raket is ze nog groter.

Hieronder enkele filmpjes en foto's die een impressie geven van hoe het eraan toeging...

Het cryo team die voor het helium systeem zorgen. Aan de rechterzijde staat een helium dewar, met daarin honderden liter vloeibare helium.

Op het platform zijn best veel mensen. De meeste witte jasjes zijn Astrium... De meeste grijze zijn Arianespace of ESA.

Er zijn op een 5-tal plaatsen openingen in de fairing gemaakt. Deze dienen nog bij HERSCHEL te kunnen geraken om een extern helium systeem aan te sluiten. Als dit niet mogelijk zou zijn, dan verliezen we kostbare helium op de grond terwijl we die eigenlijk heel hard nodig hebben in de ruimte. De gaten zijn zo klein dat de mensen op een 'diving board' moeten gaan liggen en zo in de raket worden geschoven. Hier is een heel team de laatste 3 weken continue voor getraind, want het is kritische fase en alles moet dus perfect zijn. Het Astrium team heeft echter zo veel ervaring dat zelfs een ontzettend moeilijke opdracht als deze, geen probleem is.  

Zoals altijd gebeuren alle activeiten onder het arendsoog van onze kwaliteitsverantwoordelijken Rene en Dave...

De lanceertoren langs de zijkant bekeken:

Er is hier in de omgeving niet veel te doen... maar in de maand mei is er wel een speciaal fenomeen. De reuzeschildpadden komen dan aan land bij hoog tij en leggen hun eieren in het zand. Een erg boeiend spektakel waar veel mensen naar komen kijken. Ikzelf heb het nog niet gezien, vermoedelijk zal dat iets zijn voor het weekend na de lancering. Ik hab wel al enkele foto's gezien. Heel grote beesten...  

 

Fairing geplaatst

De volgende foto nam ik op de parking. Kijk eens goed en zie of je geen bepaalde dingen opvallen:

Buiten het feit dat het allemaal kleine Franse auto's zijn, valt het vooral op dat ze allemaal met de neus naar voren staan. Dit is doorgedreven veiligheidsbeleid... alle auto's moeten klaarstaan voor onmiddelijk vertrek. Mocht er iets gebeuren in het gebouw waarvoor evacutatie nodig is, dan moet iedereen onmiddelijk kunnen wegrijden.

Vorige nacht werd de laatste helium top-up uitgevoerd. De tank is nu voor meer dan 97% gevuld. Meer kan er echt niet meer bij. Dit betekent dat we vanmorgen klaar waren voor de integratie van de fairing. Dit is de grote kegel die de satellieten beschermt tijdens de lancering.

De laatste dagen waren alle red-tag items al verwijderd. Dit zijn de items die tijdens bijna de hele testcampagne op de satelliet waren gemonteerd, maar eigenlijk niet mee de ruimte in gaan. Het beste voorbeeld is een lenskapje. Dit was tijdens bijna alle testen aanwezig om de lens te beschermen, maar moet nu natuurlijk verwijderd worden. 

Tijdens de ochtend werd HERSCHEL uitgeschakeld en heel voorzichtig werd de fairing gemonteerd. We hebben alles hier opgenomen, ik probeer morgen een korte montage te posten (al dan niet met een stukje filmmuziek). Net daarvoor moest ik nog even op het platform werken en kon ik HERSCHEL voor een allerlaatste keer aanschouwen... het is echt wel een beauty van een satelliet, al is mijn mening gekleurd natuurlijk. 

Tijdens de laatste integratie worden er nog kleine stukje MLI gemonteerd. Dit is een soort van isolatiemateriaal, het best te vergelijken met de goud/zilverfolie voor mensen die onderkoeld zijn. MLI is eigenlijk hetzelfde maar dan vele laagjes over elkaar. De MLI specialist had nog een speciaal stukje overgehouden... alle aanwezige teamleden mochten hun naam erop schrijven voor het werd gemonteerd. Vanaf donderdag zweeft er dus een satelliet in de ruimte, met mijn naam erop... voor eeuwig en altijd. Toch wel leuk om te weten!

Werken in de BAF is niet altijd gemakkelijk... soms moet je op 3 plaatsen tegelijkertijd zijn:

Na de montage van de fairing, die vrij vlot verliep was het tijd om de satelliet terug aan te schakelen.  De helium specialisten hebben zo snel mogelijk terug de nodige data nodig. Aangezien onze tank boordevol is willen ze continue alle temperaturen en drukken in het oog houden. De laatste power ON is toch wel een beetje speciaal en omdat er geen echte operator aanwezig was, heb ik de eer gekregen om HERSCHEL voor de laatste keer aan te schakelen. Dit is een procedure die toch een uurtje of 3 duurt... en die op het moment dat ik dit schrijf op de achtergrond nog rustig bezig is.

HERSCHEL staat weer aan, de helium-tank is vol, de raket is klaar... nu rest enkel nog de laatste rechte lijn naar de lancering!

Thuis gaat het wel iets minder goed... ons Lore heeft erg veel last van de windpokken, na onze Senne 2 weekjes geleden. Dit is absoluut geen kado voor mijn vrouwke, die het ondanks alles weeral fantastisch aanpakt. Het is niet omdat het moedertjesdag is, maar ik wou nog even zeggen dat ik haar onwaarschijnlijk bewonder! ...en heel graag zie natuurlijk!

Incident in de BAF

De dress rehearsal van donderdag was erg succesvol. Het was een erg lange dag (5:00 tot 19:00). Er werden enkele kleine probleempjes gevonden en op tijd opgelost. Op ongeveer 3 minuten voor H0 (Lanceertijd), werd er door Arianespace, die de aftelsequentie leidt een delay aangekondigd... Dit was vooral om te kijken of alle teams deze backup scenario's goed hadden voorbereid. Even later werd de klok herstart op H0 - 7min. Nog 7 zenuwachtige minuten en dan een mooie lancering, weliswaar niet in het echt.

We hebben nu als team veel vertrouwen opgebouwd voor de eigenlijke lancering. Door de problemen die we toch tegenkwamen, was het zeker niet vlekkeloos, maar werden de automatismen gecreeerd om te zien wie, hoe moet reageren. We zijn er klaar voor. Iedereen staat op scherp.

Het is goed om weten dat we geen exacte lanceertijd hebben. We hebben een lanceer-window. Dit is ongeveer 1 uur lang en het maakt eigenlijk niet uit wanneer we lanceren, als het maar in dat uur is. Andere missies moeten soms precies op een bepaald moment gelanceerd worden om zo in een baan om de aarde te komen die exact gedefinieerd is. Omdat HERSCHEL en PLANCK ver van de aarde weggaan is dit voor ons niet nodig. Mochten we om 1 of andere reden (meteo bijvoorbeeld) niet kunnen lanceren in dit uur, dan blijven we op het lanceerplatform tot de dag erna. Als het dan niet lukt, dan moet de raket helemaal terug naar de BAF omdat ons helium systeem in HERSCHEL dan moet worden geherconditioneerd. 

Tijdens de echte lancering blijven we op het moment van de lancering natuurlijk niet braafjes zitten in onze controlezaal... we moeten naar buiten om de echte lancering te zien. Op 7 seconden voor de lancering is er geen stoppen meer aan. Dit betekent dat we vanaf dan allemaal naar buiten mogen spurten. We moeten natuurlijk door een hele hoop gangen dus we hebben gisteren ook eens ge-timed hoe lang het duurt voordat we buiten zijn. Ik heb voorlopig het record op 21 seconden. Dit is wel een probleem, want dan zijn we eigenlijk 14 seconden te laat! We zijn dus allemaal aan het trainen, de deuren worden allemaal opengezet tijdens de lancering... en ons team zal wel worden opgedeeld zodat sommigen die niet absoluut noodzakelijk zijn al enkele minuten op voorhand naar buiten kunnen gaan.

Na de dress rehearsal was er nog een braziliaanse launch party. Nog maar net aangekomen circuleerde er een gerucht over een serieus probleem in de BAF. Zoals dat gaat met geruchten, groeide het snel tot katastrofale grootte. Er was wel degelijk van alles aan de hand en op vrijdag hebben we de hele ochtend verloren door verregaand onderzoek naar wat er was gebeurd. Na het onderzoek werd het groene licht gegeven om alle activiteiten te hervatten. Het incident heeft geen impact op HERSCHEL of PLANCK. We hebben natuurlijk serieus aan onze marge in de planning gezeten, maar we zijn nog altijd op schema voor 14 april! Zondag wordt het weer spannend, dan gaat de fairing (grote kegel bovenaan raket) op onze raket.

Hieronder nog een ander filmpje dat ik gevonden heb... dit keer over de hele missie.

 

Dress rehearsal

Vandaag is een erg belangrijke dag. Het is vandaag dress rehaersal (kijken of alles past, zeg maar). De test is een complete simulatie van de countdown tot de lancering. Niet wij, maar Arianespace heeft de leiding, de timer loopt en wij moeten, net zoals tijdens de echte lancering, de satelliet perfect voorbereiden op het grote moment. We zijn vanmorgen begonnen om 5u45 met de eerste communicatie checks. We hebben een directe link met de 'launch authorities', ESOC in Duitsland en een aantal support teams. Best wel spannende test! Er zijn ook al wat kleine dingen misgegaan, dus de test is absoluut nuttig. Eigenlijk vind ik het wel leuk als er eens iets misgaat, het traint je in hoe je het best reageert in de situatie. Ook voor de teamverdeling is het ideaal. Als er een probleem optreedt zie je automatisch het team zich opdelen. Sommigen verzorgen de communcitie van het probleem naar de "hogere machten", de managers zich maar. Anderen bijten zich vast in het probleem en proberen het zo snel mogelijk op te lossen. Nog weer anderen zorgen dat alles wat we doen wordt genoteerd en geformaliseerd. Boeiend om te zien en om er deel van uit te maken. Mijn rol vandaag is problemen-bijter.

Er is al behoorlijk wat volk in onze 'gezellige' test ruimte, al blijft het core team toch best klein. Met zo'n 10-tal mensen proberen we hier alles in goede banen te leiden. In het laatste uur voor de gesimuleerde lancering, zal hier wel een heleboel toeschouweres toestromen vrees ik. Hieronder enkele foto's.

De laatste foto geeft een beeld van onze GO/NOGO status. Als alles groen is, zijn we klaar voor de lancering. Het wordt nog een spannende dag...

Ik heb nog een video hieronder geplaatst die in het kort het verhaal van HERSCHEL vertelt. Voor de geinteresseerden best leuk.

Laatste aardse reis

Na het dramatische filmpje van gisteren, een kleine terugblik naar vorige week. Toen is HERSCHEL van de cleanroom in S5 verhuist naar de BAF. Dit is zowat de laatste verplaatsing op de aarde voor de satelliet. Volgende week woensdag, 1 dag voor de lancering volgt dan echt het sluitstuk met de roll-out van de raket naar het lanceerplatform.

Zo'n transport gaat altijd gepaard met strikte veiligheidsprocedures, zeker nu HERSCHEL is volgeladen met helium en hydrazine. Tussen de vele foto's van het transport heb ik de volgende selectie gemaakt:

Om de Helium is He2 staat te houden, moet de satelliet continue worden vacuum gepompd. Door dit te doen, verdampt er natuurlijk wel helium en dit koude gas zorgt voor veel condensatie rond de buizen die het gas afvoeren:

Voor het transport naar de BAF, dus nog snel even de satelliet "de-icen"

Het immer sympathieke Astrium team (mechanisch)... samen goed voor meer dan 150 jaar ervaring. Zij doen hun werk altijd rustig, grondig en goed. Naast hun, ben ik nog maar een broekventje.

Tijd om HERSCHEL van zijn sokkel te nemen en te verplaatsen naar een platform dat in een mobiele cleanroom past.

En dan met vereende krachten duwen... tja, het is soms ook echt wel handenarbeid!

Het transport vond plaats in het midden van de nacht... Op de foto hieronder zie je de mobiele cleanroom met daarin HERSCHEL.

In de BAF cleanroom staat ondertussen onze fairing klaar. Dit is de kegel die bovenop de raket wordt gezet. Hij schuift over HERSCHEL en PLANCK en zorgt voor bescherming tegen wind/regen/stof/etc... tijdens de lancering. Eenmaal buiten de atmosfeer splijt hij open in 2 stukken en valt terug naar de aarde.

Nadat HERSCHEL uit de mobiele cleanroom komt, wordt hij even in de BAF cleanroom geplaatst. Vandaaruit is er slechts 1 weg naar de raket... door een groot luik bovenaan in het dak van de cleanroom. Op de onderstaande foto zie je dit luik erg goed. De raket staat achter de rechtermuur te wachten.

De volgende foto geeft een beeld van HERSCHEL die door het dak komt en op de juiste hoogte aankomt in de hal waar de raket staat.

Achteraan op de foto, HERSCHEL hangt nog altijd boven het luik. Op de voorgrond, de interface met de raket (bovenkant van de sylda).

Montage op de sylda.

Een mooi zicht onder het HERSCHEL platform. In de grote zwarte cylinder (sylda) zit PLANCK.

En dan staat HERSCHEL volledig gemonteerd op de raket. 

Op de laatste foto is goed te zien dat de plaformen kunnen worden verplaatst. Om de helium pompen weer aan te sluiten werd het platform omhoog gebracht.

Working on a dream

Na een zalig weekje thuis, dat weer veel te snel voorbij ging ben ik sinds gisterenavond weer in het hete, vochtige Kourou aangekomen. 

Ik was erg benieuwd, want toen ik vertrok, zo'n 10 dagen geleden, stond HERSCHEL netjes in de cleanroom van S5. Er is ondertussen veel gebeurd. De satelliet is verplaatst naar de BAF (Batiment Assemblage Final) en daar enkele dagen geleden bovenop de raket gemonteerd. Er zijn heel wat foto's van deze laatste aardse reis van HERSCHEL, ik ben er nog even aan het doorgaan en probeer morgen wat te posten op mijn blog.

Voor vandaag had ik graag iets anders getoond... Ik was daarnet op weg naar de BAF om een probleempje op te lossen met enkele SCOE's. Toch wel een beetje zenuwachtig om de lift naar boven te nemen en HERSCHEL eindelijk op de raket te zien staan. Op de radio weerklonk heel toepasselijk 'Working on a dream' van Bruce Springsteen...

De BAF is eigenlijk een enorm hoge hangar, met daarin de raket en op bepaalde hoogtes platformen. Deze platformen kunnen omhoog en naar beneden om bepaalde plaatsen op de raket gemakkelijk te bereiken. Als je de lift naar boven neemt, dan heb je een werkelijk uniek uitzicht op de hele raket. Er is namelijk een venster in de lift zodat je tijdens de tocht naar boven elk stukje van de raket passeert. Ik heb dit proberen filmen om jullie een beetje een idee te geven. Als toch wel een beetje geobsedeerde space-ingenieur, vind ik het resultaat om absoluut kippevel van te krijgen... 

Nog een beetje uitleg voor het filmpje start. De lift begint helemaal onderaan, in de launch table. Daarna passeer je de voet van de boosters (zijrakketen van Ariane 5). Nog een beetje hoger zie je erg mooi de main stage (centrale cylinder van de raket), met een booster langs de zijkant. Na een tijdje eindigt de booster en gaat enkel de centrale cylinder voort, dit is de upper stage van de raket, het laatste gedeelde. Helemaal bovenaan passeer je de sylda, waar de witte cylinder overgaat in de zwarte. Deze sylda is eigenlijk een kegel waaronder PLANCK zit. Bovenop de sylda staat dan het pronkstuk van deze missie... HERSCHEL. 

Omdat ik het zo leuk vond, heb ik ook de rit terug naar beneden gefilmd. De lift gaat ook vrij snel, dus het filmpje is een beetje vertraagd. Ik ben ook een grote liefhebber van filmmuziek, vandaar dat ik onder het filmpje ook een mooie dramatisch stukje heb gemonteerd... 

14 mei?

Er is een nieuwe officiele lanceerdatum! Het wordt 14 mei. Ja, dit jaar, 2009!

Dit betekent dat vandaag of morgen HERSCHEL verhuisd naar de BAF en daar voor het weekend nog op de raket wordt gemonteerd. Als ik dinsdag terug in Kourou ben komen er zeker foto's.

Grote onduidelijkheid

Het wordt maar een kort verslagje vandaag. Ik ben namelijk op vrijdagnacht teruggekeerd naar Belgie. Elke 4 weken, is er een weekje rust voorzien. Niet iedereen in ons team maakt daar gebruikt van, maar ik wou dit absoluut niet missen. Onze Senne had de windpokken en verjaart op het einde van de week... het is dus zalig om weer even normaal thuis te zijn.

In Kourou is er momenteel grote onduidelijkheid, zeg maar een normale 'herschel-toestand'. De lanceerdatum is nog niet vastgelegd, maar zou ergens tussen de 8ste en de 28ste mei moeten zijn. Dit hangt nog altijd af van de kleppen voor de Ariane 5. Veel informatie hierover is er niet. Wat wel duidelijk is, is dat Planck goed op de Ariane 5 raket is gemonteerd en dat de communicatie met de satelliet in orde is (al was dit niet vanzelfsprekend!). Dit betekent dat gisteren de Sylda bovenop Planck is gezet. Dit is een grote kegel die over Planck past en waar* HERSCHEL bovenop wordt gemonteerd. HERSCHEL staat nog altijd in S5 en wordt mogelijk op woensdag (morgen), naar de BAF getransporteerd... al is ook hier de grootste onduidelijk over. 

Ondertussen wordt ook meer en meer duidelijk dat de maand mei, met al zijn feestdagen niet de gemakkelijkste is om plannen te maken. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk om te lanceren in een weekend of een verlengd weekend. Ook de dag voor het weekend is niet goed, want HERSCHEL kan maar 48 uur op het lanceerplatform overleven. Daarna moet de raket absoluut worden teruggerold naar de BAF en moet het Helium-systeem van HERSCHEL geherconditioneerd worden. Een lanceerdatum in het begin van de week is dus veiliger. Probleem daarmee is dat de laatste dagen voor de lancering ook heel intensief zijn. Deze vallen dan weer in het weekend ervoor... alleee, je snapt het wel... niet gemakkelijk! Bovendien zijn er hier erg sterke vakbonden die alles goed in de gaten houden qua werktijden etc... 

Helium-tank helemaal vol

Het was gisterennacht een historisch moment tijdens een erg rustige nachtshift. De heliumtank is helemaal gevuld met Helium2. Er is een soort van metertje in de tank gemonteerd die ons toelaat om de 'filling level' uit te lezen. Dit metertje gaat maximaal tot 98,5 %. Gisteren werd dit bereikt en dat betekent dat HERSCHEL zo goed als klaar is voor de lancering. 

Dit metertje, de 'liquid level probes' zijn hebben een erg speciale werking. Ze injecteren een klein beetje warmte in de tank en zien dat hoeveel de helium verwarmt. Hoe meer helium in de tank, hoe minder de temperatuursverhoging is, want de warmte moet worden verdeeld over meer massa. In de ruimte wordt een gelijkaardig systeem gebruikt. Probleem daar is dat de helium niet mooi op de bodem blijft, maar rondzweeft in de tank. 

Ondertussen is er nog altijd geen duidelijkheid over de vertraging ten gevolge van het probleem met onze raket. De nieuwe kleppen komen dit weekend aan, en dan wordt er een uitspraak gedaan over de eigenlijke vertraging. Het lijkt erop dat we dan midden volgende week, of net na het weekend van 1 mei verhuizen naar de BAF. Dat is het begin van het einde voor ons, want eenmaal in de BAF is er maar 1 weg daarvandaan... op de raket, de diepe, onmetelijke ruimte in.

Planck is enkele dagen geleden al verhuisd naar de BAF. Op de raket bevinden ze zich onder HERSCHEL. Zij moeten dus eerst worden gemonteerd. Op onze TV camera's zien we momenteel hoe Planck op de raket wordt gemonteerd... een prachtig gezicht. Ik probeer de volgende dagen nog wat foto's te pakken te krijgen.

Het gaat toch wel wat doen om ook HERSCHEL daar te zien. Werken op zo'n project heeft een enorme impact op jezelf en op je omgeving... we zijn 4 keer verhuisd met het hele gezin. Ik heb lange dagen, weekends en nachten gewerkt, regelmatig meer dan 60 uur per week. Maar als je dan straks HERSCHEL op die raket ziet en uiteindelijk gelanceerd ziet worden dan gaat het dat allemaal waard zijn... Ruimtevaart heeft toch veel met dromen verwezelijken te maken... ik heb dus een echte droomjob!

Nieuwe Vertraging

Het was hier al sinds eind vorige week bekend, maar het is vandaag pas officieel meegedeeld, er is een nieuwe vertraging voor onze lancering. Deze keer ligt de oorzaak bij de bovenste trap van de Ariane 5 raket. Het probleem zou te maken hebben met een gefaalde klep die de stuwraketjes van de upper stage aansturen. Deze stuwraketjes zijn nodig om koerscorrecties uit te voeren en om Planck een mooie draaibeweging mee te geven bij separatie.

De impact op de planning is nog niet echt duidelijk. Oorspronkele was gezegd een mimimum vertraging van 1 week, maximaal 2 en een halve week. Vandaag komt daar mogelijk meer duidelijkheid over... ik hou jullie op de hoogte.

Lange nachten babysitten...

Het is nu 3u25, in het midden van de nacht. In Europa is het momenteel 8u25. Ons Lore wordt waarschijnlijk op dit moment afgezet bij de onthaalmoeder en onze Senne moet binnen een kwartiertje op school zijn. Nele, mijn vrouw doet dit allemaal erg plichtsbewust en met het grootste enthousiasme... maar waar is papa? Wel, papa zit in Kourou te babysitten bij een satelliet?! Men weze gewaarschuwd, als je kiest om in de ruimtevaart te werken moet je omgeving en jezelf een heel grote flexibiliteit hebben, maar vooral moet je een fantastisch vrouwke die alles thuis aan gang houdt!

Gisteren was mijn eerste nacht en die is altijd de zwaarste, je probeert 's morgens wat langer te slapen, maar dat lukt niet echt gemakkelijk. Je bent dan ook 's avonds best wel moe als je nog maar moet beginnen. Het probleem is een beetje dat deze nachten echt babysitten zijn. Ik ben hier vooral om snel te kunnen handelen als er zich een probleem voordoet. Gebeurd er echter niks, zoals gisteren, dan zit je een hele nacht te wachten.

Vannacht gaat het al een stuk beter, nog altijd niks gebeurd, maar ik ben niet meer zo moe. Ik heb me dan ook uitgebreid bezig gehouden met de veiligheidsvoorschriften uit te proberen. Zoals ik al vertelde zit de satelliet momenteel volgepompt met een erg gevaarlijk gas. Daardoor is het verplicht om in de cleanroom altijd een gasmasker bij te hebben dat je direct moet opzetten bij alarm. Blijkt natuurlijk dat die gasmaskers nog nooit zijn gebruikt en in een plastiek verpakking zitten die je niet met je handen openkrijgt. Er is ook nog een sticker op het glas, dus je ziet niks en over de luchtopening plakt nog een sticker, dus je kan niet ademen. Fantastisch systeem! Na zo'n 3 minuutjes had ik dan eindelijk toch het masker op.

 

Om de tijd wat sneller te laten vooruitgaan probeer ik wat aan multi-tasking te doen. Hieronder een foto van mijn "bureau", let vooral op de zeer comfortabele stoelen (mogen niet brandbaar zijn).

Links, op de kruk liggen 2 laptop van de cryo cote op elkaar. Er is er eentje gecrashed en die moet worden geherinstalleerd. Op de tafel links staat mijn eigen laptop. Daarnaast ons SCOS workstation die ervoor zorgt dat ik de satelliet data een beetje kan volgen. Daarnaast nog 2 schermen van de cryo scoe, hierop kunnen we de druk, temperatuur, etc in het oog houden.

We zitten hier vannacht weer met 3. Misschien even kort aan u voorstellen. Aan mijn linkerzijde zit onze immer goedgezinde kwaliteitsman Dave. Ik werktte al met Dave samen toen HERSCHEL nog in Munchen stond, dat is ongeveer 4 jaar geleden. Hij is ook de man die mij overtuigd heeft om terug bij HERSCHEL te komen werken. Voor vannacht heeft hij een boek over Afganistan bij...

Achter de satelliet bij de grote pompen, zit Hans, een cryo expert. Hij houdt het helium systeem in het oog.

Je ziet het, iedereen maakt hier van zijn werkplek een heel gezellige omgeving ;-)

En wat doet een mens als hij zich eventjes verveeld... een foto maken met de satelliet.

He2 productie

Vanaf gisteren zijn we begonnen met He2 productie. Dit is een bepaalde vorm van Helium die kouder is dan He1. Aangezien wij extreme koude nodig hebben voor de wetenschappelijke instrumenten hebben we dus He2 nodig ipv He1.

Het proces is niet echt gemakkelijk. Tot gisteren werd er een zogenaamde He1 topup gedaan. Dit is niets meer of minder dan het voltanken van de grote He tank in de satelliet met He1. De tank was toen op ongeveer 4,2Kelvin (-269 graden Celcius). De omvorming van He1 naar He2 gebeurd bij een bepaald lambda punt. Dit is een bepaald combinatie van druk en temperatuur. In praktijk betekent dit dat we alle leidingen en de tank in de satelliet gaan vacuum zuigen. Dit moet echter zeer langzaam en omzichtig gebeuren. Als de druk daalt onder de 50 mbar, dan vormt de He1 zich om naar He2. In He2 zal de temperatuur ongeveer 1,8 Kelvin (-271.5 graden Celcius) zijn. De hele omvorming duurt ongeveer 3 dagen.

Het nadeel van de omvorming is dat je met het vacuum pompen heel veel Helium gas wegpompt. Dit betekent dat na 3 dagen, je al ongeveer 50% van je Helium kwijt bent, de rest is mooi omgevormd tot He2. 

De grote ronde tanks op het platform op de voorgrond bevatten Helium.

Om terug een volle tank te krijgen is het dan nodig om een He2 topup te doen. Dit is het meest cruciale dat nog op de planning staat in voorbereiding van de lancering. Tijdens de vele testen in ESTEC (ESA test centrum in Noordwijk, Nederland), zijn er regelmatig problemen opgetreden met dit process. Het probleem is vooral dat de druk zeer nauwkeurig geregeld moet worden met zogeheten needle-valves. De minste contaminatie van de helium zorgt dan voor problemen met deze kleine klepjes en stopt het hele process.

De contaminatie is niet ver te zoeken want zelfs de kleine hoeveelheid normale lucht, condenseert op -270 graden Celcius tot een vaste stof die heel gemakkelijk zo'n needle-valve verstopt. Het wordt dus nog spannend de komende dagen!

Foto van de installatie die nodig is om de hele He conversie te doen:

Doordat heel dit process van nabij moet worden gevolgd, is er nu een 3-shiften systeem ingevoerd. Er moet continue iemand bij de satelliet blijven en op de drukken en temperaturen letten. Best wel een saaie bezigheid, want het gaat echt heel erg traag. Ik zit hier nu bijvoorbeeld al 5 uur en de druk is gedaald van 0.3 bar naar 0.18 bar. 

Het feit dat 1 iemand bij de satelliet moet blijven, betekent eigenlijk dat elke shift moet worden bemand door 3 mensen. De satelliet staat namelijk in de cleanroom en het is niet toegelaten om alleen in de cleanroom te zijn. Dit is puur voor de veiligheid van de mensen. Aangezien dat er soms iemand nood heeft aan een pauze om te eten of een "sanitaire stop", moet er dus ook een derde persoon zijn om toch nog altijd met minimaal 2 personen in de cleanroom te zijn. Bovendien moeten de mensen de juiste opleiding/ervaring hebben. Er is zeker een cryo man aanwezig om het hele helium proces te sturen, dan is er kwaliteitsman aanwezig om het proces te controleren en de procedure/logboek aan te vullen. Als laatste is er ook een functionele ingenieur aanwezig (ik dus...) die ervoor zorgt dat alle elektronische apparatuur die zorgt voor de uitlezing van de druk en temperaturen correct werkt. Eigenlijk zit ik hier nu vooral om zo weinig mogelijk tijd te verliezen als er iets zou misgaan. Je moet natuurlijk ook continue een gasmasker bij je dragen want de satelliet is ook gevuld met de gevaarlijk hydrazine... 

Qua planning is dit 3-shiften systeem een huzarenstukje, want dit gaat nu continue door tot op de dag van de lancering. Dit betekent ook dat er momenteel 9 mensen een hele dag bezig zijn met dit en dus geen ander werk kunnen doen.

Volgende week is het mijn beurt om de nacht op te gaan. 6 nachten aan 1 stuk... ik heb mijn DVD collectie nog eens goed bekeken, ik ga ze nodig hebben. De extended Lord of the Rings series zit er zeker bij en ik denk dat Apollo 13 bekijken in de cleanroom, met een reuzachtige satelliet naast je ook wel iets moet hebben.